Từ trước khi gặp Biden tại Thụy Sĩ trong hội nghị thượng đỉnh đầu tiên ngày 16/6, Putin đã đạt được điều mình muốn: bản thân cuộc hội đàm.
“Một trong những động lực quan trọng thúc đẩy chính sách đối ngoại của Putin là mong muốn khôi phục nước Nga trở lại vị trí xứng đáng trên trường quốc tế. Những sự kiện kiểu này đóng vai trò rất quan trọng trong mục tiêu đó”, Mark Galeotti, giáo sư nghiên cứu về Nga tại Đại học London, nhận xét. “Bản thân cuộc gặp đã là một chiến thắng”.
Biden đã đề xuất hội nghị thượng đỉnh vào tháng 4, sau khi Nga khiến phương Tây lo ngại bằng cách điều hàng chục nghìn quân đến biên giới với Ukraine. Các quan chức và truyền thông nhà nước ở Moksva ca ngợi lời mời như một chiến thắng cho Putin, miêu tả sự kiện như cuộc đàm phán mới nhất trong một loạt hội nghị thượng đỉnh lịch sử bắt đầu từ thời Chiến tranh Lạnh.
“Hội nghị thượng đỉnh cho thấy Nga là người chơi lớn trong các đấu trường lớn”, Alexander Shumilin thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga, nhận xét. “Đó là cách nhiều người nhìn nhận vấn đề ở Điện Kremlin, và ở cả phương Tây”.
“Hội nghị thượng đỉnh quan trọng về mặt biểu tượng, nó đặt Nga ngang hàng với Mỹ. Với Putin, tính biểu tượng rất quan trọng”, Andrei Kortunov, giám đốc trung tâm nghiên cứu RIAC ở Moskva, nói.
Không ai cho rằng cuộc gặp sẽ diễn ra thân thiện, đặc biệt là sau khi Biden công bố các biện pháp trừng phạt mới đối với Moskva trong những tháng đầu tiên nắm quyền. Ông còn nói với một nhà báo rằng ông đồng ý với cách mô tả Putin là “kẻ sát nhân”.
Biden cam kết sẽ thể hiện sự cứng rắn với người đồng cấp Nga trong cuộc hội đàm, bằng cách nhắc đến cáo buộc về các cuộc tấn công mạng được cho là do Moskva “chống lưng”, can thiệp bầu cử, lạm dụng nhân quyền, dung túng các nhóm phát tán mã độc cùng cuộc khủng hoảng Ukraine.
Căng thẳng Nga – Mỹ đã khiến đại sứ của cả hai quốc gia phải về nước và các nhà ngoại giao khác bị trục xuất trong những tháng gần đây. Nga vào tháng 5 coi Mỹ là “quốc gia không thân thiện”. Điểm sáng duy nhất trong mối quan hệ là hồi tháng hai họ gia hạn hiệp ước hạt nhân New Start, hiệp ước kiểm soát vũ khí chiến lược cuối cùng còn sót lại giữa Nga và Mỹ.
Putin nói với NBC News trước hội nghị thượng đỉnh rằng mối quan hệ với Mỹ đang ở “điểm thấp nhất trong những năm gần đây” nhưng ông hy vọng Biden sẽ ít bốc đồng hơn người tiền nhiệm Donald Trump.
Các nhà quan sát cho rằng dù hai bên khó có thể hợp tác, Biden và Putin sẽ rất vui nếu họ có thể thống nhất tiến tới một hình thức đối đầu dễ đoán hơn. “Mối quan hệ giữa Nga và Mỹ đã trở nên rất lộn xộn”, Fyodor Lukyanov, tổng biên tập tạp chí Russia in Global Affairs, đánh giá. “Giờ họ muốn chuyển sang kiểu đối đầu có lớp lang hơn, gợi nhớ nhiều hơn đến thời Chiến tranh Lạnh”.
